Planowanie operacyjne i ochrona informacji niejawnych

Bezpieczeństwo i obronność

Współcześnie wypracowana definicja obronności informuje, iż jest to dziedzina bezpieczeństwa narodowego obejmująca  zintegrowane przeciwstawianie  się  zagrożeniom  polityczno-militarnym przy wykorzystaniu wszystkich wojskowych i cywilnych zasobów państwa, zorganizowanych w system obronności. W praktycznym ujęciu „obronność” odnosi się do możliwości odparcia agresji, przygotowania państwa oraz jego podstawowych instrumentów  do  działalności  obronnej.

Bezpieczeństwo – oznacza poczucie braku zagrożenia, stan psychiczny lub prawny  w jednostkach, które daje poczucie pewności, oparcie w drugiej osobie lub sprawnie działającym systemie prawnym; przeciwieństwo zagrożenia. W warunkach społecznego bezpieczeństwa obejmuje zaspokojenie takich potrzeb jak istnienie, przetrwanie całości, niezależność, spokój, posiadanie i pewność rozumu.

Instrukcje, procedury i zasady postępowania

Zachęcamy Państwa do zapoznania się z procedurami i zasadami postępowania w obliczu zagrożenia aby łatwiej było podejmować działania dla zapewnienia sobie i innym bezpieczeństwa. Dostęp do informacji zawartych na stronie pozwoli Państwu na rozpoznanie różnorodnych zjawisk i zdarzeń na terenie uczelni, które mogą być źródłem potencjalnego zagrożenia bezpieczeństwa dla osób i mienia.

Jest to zbiór różnych informacji opracowanych na podstawie wytycznych i zaleceń określonych służb z uwzględnieniem sytuacji na terenie uczelni. Dzięki zaleceniom i wskazówkom dowiecie się Państwo jak unikać zagrożeń oraz jak przygotować się i postępować w czasie ich występowania po to, aby zmniejszyć ryzyko niebezpieczeństwa. Dowiecie się też Państwo jak udzielić pomocy innym potrzebującym.


Pierwsza pomoc


Terroryzm


Telefony alarmowe

POGOTOWIE RATUNKOWE – 999

STRAŻ POŻARNA – 998

POLICJA – 997

STRAŻ MIEJSKA – 986

POGOTOWIE GAZOWE – 992

POGOTOWIE ENERGETYCZNE – 991

POGOTOWIE WODOCIĄGOWO-KANALIZACYJNE – 994

POGOTOWIE CIEPŁOWNICZE – 993

Ewakuacja

W przypadku  groźby lub wystąpienia zagrożenia np. terrorystycznego, pożaru, katastrofy budowlanej w okresie pokoju może być zarządzona ewakuacja. Ewakuacja  to zaplanowane lub doraźnie zorganizowane wyprowadzenie pracowników i studentów oraz przemieszczenie środków materiałowych z zagrożonych obiektów do wyznaczonych rejonów zbiórki ludzi i składowania sprzętu (rejonów ewakuacji). Obowiązek planowania, organizowania i kierowania przebiegiem ewakuacji spoczywa na administratorach obiektów oraz kierownikach jednostek organizacyjnych, zajmujących pomieszczenia służbowe w tych obiektach.

Dokument

Zasady ogólne

Ewakuację prowadzi się w celu:

  • ochrony pracowników i studentów przed niebezpieczeństwami zagrażającymi ich życiu lub zdrowiu,
  • zminimalizowania strat materialnych w zagrożonych obiektach.  

Ewakuację zarządza się w przypadku zagrożenia:

  • pożarem – jeżeli nie jest możliwe prowadzenie akcji gaśniczo-ratunkowej i opanowanie pożaru przy pomocy podręcznego sprzętu gaśniczego,
  • aktem terrorystycznym (informacje o podłożeniu ładunku wybuchowego innych materiałów niebezpiecznych dla życia lub zdrowia ludzi lub wtargnięciu terrorysty na teren uczelni),
  • skażeniem toksycznymi środkami przemysłowymi (jeżeli czas dojścia obłoku skażonego powietrza jest większy niż 15 minut),
  • wybuchem gazu spowodowanym awarią instalacji gazowej,
  • powodzią (zatopieniem),
  • katastrofą budowlaną.

Podstawowe pojęcia z zakresu ewakuacji i alarmowania

  • Alarm jest to sygnał przekazany głosem, osobiście lub telefonicznie, albo w inny sposób, z dowolnego źródła, informujący, że zostało wykryte zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzi pożarem, skażeniem, katastrofą naturalną lub technologiczną, działaniami terrorystycznymi bądź innymi zagrożeniami.  
  • Alarmowanie jest to działanie mające na celu natychmiastowe przekazanie sygnału do właściwych władz, służb i ludności, informującego o wystąpieniu zagrożenia wymagającego podjęcia natychmiastowego działania. 
  • Ewakuacja jest to zaplanowane lub doraźne zorganizowane wyprowadzenie ludzi oraz przemieszczenie środków materiałowych z zagrożonych obiektów do wyznaczonych miejsc zbiórki ludzi i składowania sprzętu (rejonów ewakuacji). 
  • Powiadamianie jest to przekazywanie, przy użyciu wszelkich dostępnych środków, określonych sygnałów lub informacji mających na celu zaalarmowanie właściwych władz i ludności o możliwości wystąpienia, wystąpieniu lub ustąpieniu zagrożenia oraz przekazanie sposobu postępowania w danym wypadku. 
  • Strefa zagrożenia – miejsca, rejony, obszary, w których występują zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz mienia i środowiska spowodowane przez naturalne katastrofy, awarie techniczne, pożary lub inne zagrożenia. 
  • Warunki ewakuacji – przedsięwzięcia zapewniające możliwość szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, uwzględniające także zastosowanie odpowiednich technicznych zabezpieczeń przeciwpożarowych polegających na: 
    • zapewnieniu dostatecznej liczby i szerokości wyjść ewakuacyjnych, 
    • zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych,  
    • zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno-budowlanych dróg ewakuacyjnych, w tym: na stosowaniu urządzeń zapobiegających zadymianiu lub urządzeń i innych rozwiązań techniczno-budowlanych zapewniających usuwanie dymu, 
    • zapewnieniu oświetlenia awaryjnego w obiektach, w których jest ono niezbędne do ewakuacji ludzi, 
    • zapewnieniu możliwości rozgłaszania sygnałów alarmowych, ostrzegawczych i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy system ostrzegawczy w budynkach, dla których jest on wymagany.

Decyzję o rozpoczęciu ewakuacji podejmuje kierownik jednostki organizacyjnej – rektor na podstawie § 56 ust. 2 pkt 8 statutu SGH, w związku z art. 66 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. − Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.), który dba o przestrzeganie prawa oraz zapewnianie bezpieczeństwa na terenie SGH.  W razie jego nieobecności kanclerz.


Kierowanie ewakuacją

W uczelni

W przypadku zarządzenia ewakuacji całością działań w uczelni kieruje kanclerz (w razie jego nieobecności zastępca kanclerza). W sytuacji wymagającej natychmiastowego działania, ewakuację doraźną z obiektów SGH ogłasza i prowadzi całodobowa służba porządkowo – ochronna (portierzy). Osoba ogłaszająca ewakuację powiadamia niezwłocznie rektora lub kanclerza o ogłoszonej ewakuacji i postępuje zgodnie z jego poleceniami.

W obiektach uczelni objętych ewakuacją

W obiektach uczelni działania związane z powiadamianiem i zabezpieczeniem ewakuacji oraz zabezpieczeniem obiektów po ewakuacji realizują administratorzy obiektów lub osoby wyznaczone.

W jednostkach organizacyjnych

W jednostkach organizacyjnych całością działań związanych z organizacją, przeprowadzeniem i zabezpieczeniem ewakuacji kierują kierownicy jednostek organizacyjnych (w razie nieobecności ich zastępcy), którzy do pomocy angażują wyznaczone wcześniej osoby funkcyjne:  

  • osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie ewakuacji osób z pomieszczeń zajmowanych przez jednostkę organizacyjną,
  • osoby odpowiedzialne za ewakuację ważnej dokumentacji i mienia z pomieszczeń zajmowanych przez jednostkę organizacyjną.  

Wykazy osób odpowiedzialnych za ewakuację z pomieszczeń zajmowanych przez jednostki organizacyjne kierownicy jednostek organizacyjnych przekazują do wiadomości administratorom obiektów, w których znajdują się pomieszczenia danej jednostki organizacyjnej. Wszystkie jednostki organizacyjne uczelni w celu sprawnego przebiegu ewakuacji powinny:  

  • posiadać wykaz ważnych dokumentów, urządzeń itp., które mają być zabezpieczone i w jakiej kolejności,
  • posiadać przygotowane opakowania do przenoszenia, a następnie złożenia dokumentacji i aparatury,
  • wyznaczyć osoby odpowiedzialne za poszczególne zadania,
  • przeszkolić i poinformować pracowników w zakresie wykonywanych przez nich czynności w czasie ewakuacji.  

W czasie ewakuacji przenoszone mienie powinno być zabezpieczone przed kradzieżą i dostępem osób nieuprawnionych.

Organizacją ewakuacji kieruje zespół ds. ewakuacji pod przewodnictwem kanclerza uczelni, natomiast bezpośrednią odpowiedzialność za ewakuację jednostek organizacyjnych ponoszą ich kierownicy.

Ewakuacja następuje w przypadku bezpośredniego zagrożenia lub uniemożliwienia działalności jednostki organizacyjnej w miejscu stałej działalności.


Organizacja łączności i alarmowania

Sygnały powiadamiania  i alarmowania przekazywane są: 

  • w systemie łączności telefonicznej wewnętrznej (także komórkowej) z wykorzystaniem centrali telefonicznej uczelni,
  • przez wyznaczone osoby funkcyjne,
  • poprzez bezpośredni kontakt z osobami przebywającymi na terenie objętym ewakuacją,
  • przez administratorów obiektów i osoby funkcyjne  z wykorzystaniem urządzeń głośnomówiących (megafonów ręcznych).

W celu powiadamiania i alarmowania należy wykorzystywać ustalone sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze przekazywane w systemie powszechnym oraz w systemie wewnętrznym uczelni.

Po ogłoszeniu alarmu o ewakuacji należy sprawdzić, czy sygnał dotarł do wszystkich osób przebywających w budynku, a następnie czy wszystkie osoby opuściły obiekt.

Sygnały alarmowe o ewakuacji, przekazywane w systemie wewnętrznym uczelni

Ewakuacja ludzi – w  wypadku zagrożenia: pożarowego, skażeniami, terroryzmem.

  • sposób ogłaszania alarmu: głosem (poprzez gońców albo komunikat przekazany telefonicznie lub przez radiowęzeł),
  • treść sygnału/alarmu: ​UWAGA! UWAGA! PRZERWAĆ PRACĘ / ZAJĘCIA. ZARZĄDZAM EWAKUACJĘ OSÓB Z BUDYNKU. UDAĆ SIĘ NA MIEJSCE ZBIÓRKI (sygnał powtórzyć trzykrotnie).

Ewakuacja kompleksowa – w wypadku zagrożenia: pożarowego, skażeniami, terroryzmem, katastrofą budowlaną.

  • sposób ogłaszania alarmu: głosem (poprzez gońców albo komunikat przekazany telefonicznie lub przez radiowęzeł),
  • treść sygnału/alarmu: ​UWAGA! UWAGA! PRZERWAĆ PRACĘ / ZAJĘCIA. ZARZĄDZAM EWAKUACJĘ KOMPLEKSOWĄ Z BUDYNKU. PRZYSTĄPIĆ DO EWAKUACJI (sygnał powtórzyć trzykrotnie).

Odwołanie alarmu

  • sposób ogłaszania alarmu: głosem (poprzez gońców albo komunikat przekazany telefonicznie),
  • treść sygnału/alarmu: ​UWAGA! UWAGA! ODWOŁUJE SIĘ ALARM O EWAKUACJI (sygnał powtórzyć trzykrotnie

Drogi ewakuacji

Drogi ewakuacyjne wewnątrz budynku powinny być odpowiednio oznakowane. Ma to na celu jednoznaczne wskazanie osobom opuszczającym budynek, najkrótszej drogi do wyjścia. Oznakowanie to ma również na celu uprzedzenie osób ewakuowanych o ewentualnych przeszkodach lub utrudnieniach na drodze ewakuacyjnej. Pomaga ono także w dojściu do urządzeń ewakuacyjnych. 

Rodzaje oznakowania ewakuacyjnego. W zależności od pomieszczeń i oświetlenia drogi ewakuacyjne oznakowane są:

  • znakami ewakuacyjnymi fotoluminescencyjnymi,
  • znakami ewakuacyjnymi podświetlanymi.

Znaki ewakuacyjne powinny być rozmieszczone w taki sposób, aby były widoczne z każdego miejsca na drodze ewakuacyjnej, i powinny w sposób wyraźny wskazywać kierunek ewakuacji. Znaki powinny być usytuowane prostopadle w stosunku do kierunku przemieszczania ewakuujących się osób.

Budynek został wyposażony w obrębie klatek schodowych i poziomych dróg ewakuacyjnych w oświetlenie awaryjne z własnym zasilaniem.

Ewakuacja pracowników i studentów oraz innych osób znajdujących się w budynku odbywa się zgodnie z „Planem przebiegu dróg ewakuacyjnych na poszczególnych kondygnacjach”, stanowiącym załącznik nr 2 do planu ewakuacji. Drogi ewakuacyjne na planie są oznakowane znakami wskazującymi kierunek ewakuacji.

Oznakowanie dróg, kierunków i wyjść ewakuacyjnych zostało przeprowadzone zgodnie z obowiązującą normą PN-92/N-01256/02.


Zasady prowadzenia ewakuacji z zagrożonych obiektów

Ewakuacja może być częściowa w przypadku zagrożenia miejscowego lub całkowita w przypadku zagrożenia kompleksu budynków (rejonu) lub zagrożenia trudnego do oceny.

Ogólne zasady ewakuacji

  • ewakuację prowadzić najkrótszymi i bezpiecznymi drogami, korytarzami i klatkami schodowymi do miejsca (rejonu) zbiórki, należy unikać wind,
  • w sytuacji odcięcia drogi ewakuacyjnej podjąć decyzję o doraźnym kierunku ewakuacji (na przykład oknami – tylko z parteru),
  • zachować następującą kolejność ewakuacji: ludzie, dobra kultury, dokumentacja, mienie uczelni,
  • w sytuacji zagrożenia obiektu skażeniami oraz podłożeniem ładunku wybuchowego prowadzić tylko ewakuację ludzi,
  • w przypadku powstania zagrożenia dla życia ludzi i /lub/ mienia, jeżeli nie jest możliwe opanowanie go w zarodku – należy przeprowadzić ewakuację ludzi i mienia do ustalonych rejonów ewakuacji (w instrukcjach postępowania ratowniczego i ewakuacji pożaru lub innego miejscowego zagrożenia dla poszczególnych obiektów SGH),
  • w pierwszej kolejności należy ewakuować osoby z tych pomieszczeń, w których powstał pożar lub które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się ognia oraz pomieszczeń, z których wyjście lub dotarcie do bezpiecznych dróg ewakuacji może zostać odcięte przez pożar lub zadymienie,
  • ewakuacja mienia nie może odbywać się kosztem sił i środków niezbędnych do ewakuacji i ratowania ludzi, rozpoczyna się ją po zabezpieczeniu bezpieczeństwa ludzi. Ewakuację mienia należy rozpocząć od najważniejszej dokumentacji i cennych przedmiotów,
  • po zakończeniu ewakuacji należy sprawdzić czy wszyscy ludzie opuścili pomieszczenia. W razie podejrzenia, że ktoś został w zagrożonej strefie, należy natychmiast zgłosić ten fakt osobom kierującym ewakuacją lub jednostkom ratowniczym przybyłym na miejsce akcji,
  • kierujący ewakuacją wyznacza osoby odpowiedzialne za jej przebieg, ponadto ustala potrzebę ewakuacji ważnej dokumentacji i mienia, określając w tym celu sposoby, kolejność i rodzaje ewakuowanego mienia,
  • klucze od wszystkich pomieszczeń w obiekcie, szczególnie do drzwi na drogach i wyjściach ewakuacyjnych powinny być opisane i przechowywane w miejscu chronionym i dostępnym np. portierni. 

Zasady postępowania po ogłoszeniu decyzji o ewakuacji

  • stosować się do przekazywanych zaleceń kierującego akcją ratunkową,
  • przystąpić do realizacji wcześniej ustalonych zadań,
  • zakończyć pracę sprzętu komputerowego oraz zabezpieczyć dane informatyczne przed dostępem osób niepowołanych,
  • wyłączyć urządzenia elektryczne, gazowe, wodociągowe zamknąć okna i drzwi (nie zamykać drzwi na klucz),
  • przygotować do ewakuacji lub zabezpieczyć dane informatyczne, wytypowane mienie, dobra kultury, dokumenty, itp.
  • zabrać rzeczy osobiste, dokumenty i udać się do wyznaczonego rejonu ewakuacji,
  • pozamykać okna,
  • nie zamykać pomieszczeń,
  • powiadomić kierownictwo akcji o zakończeniu ewakuacji. 
  •  
  • w rejonie ewakuacji przebywać do czasu otrzymania informacji co do powrotu  i kontynuacji pracy lub jej zakończenia.

Zasady postępowania po zakończeniu ewakuacji

  • po zakończeniu ewakuacji obiekt podlega zabezpieczeniu i ochronie,
  • za ochronę i zabezpieczenie mienia poszczególnych jednostek organizacyjnych odpowiada jej kierownik,
  • w zależności od rodzaju zagrożenia na terenie obiektu pozostają pracownicy ochrony oraz osoby funkcyjne,
  • ewakuowane do rejonu zastępczego środki materiałowe zabezpiecza się przed kradzieżą zniszczeniem lub uszkodzeniem,
  • w rejonie zbiórki ewakuowane osoby powinny przebywać do czasu otrzymania informacji o dalszym sposobie postępowania,
  • kierownik jednostki organizacyjnej zabezpiecza pomoc sanitarną i socjalną dla osób poszkodowanych. 

Kolejność działania podczas ewakuacji

Świadek zdarzenia lub odbiorca sygnału /portier, agent ochrony/ zobowiązany jest przekazać natychmiast informacje o zagrożeniu: rektorowi i kanclerzowi uczelni

Decyzję o przeprowadzeniu ewakuacji podejmuje rektor po przeprowadzeniu oceny sytuacji zagrożenia. Następuje:

Zarządzenie ewakuacji

Przez Rektora, lub w razie nieobecności rektora, przez kanclerza – kierownika zespołu kierowania ewakuacją.

Wezwanie organów współdziałających

Na polecenie rektora lub kanclerza punkt alarmowania, w zależności od rodzaju zagrożenia przekazuje informację o zagrożeniu /wystąpieniu pożaru, awarii/ odpowiednim instytucjom oraz poleca natychmiastowe przybycie do pracy kadry kierowniczej i osób funkcyjnych.

  • Komenda Miejska Policji – 997
  • Pogotowie Ratunkowe – 999
  • ​Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej – ​998
  • ​Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego –​ 22 585 79 10
  • ​Pogotowie Energetyczne – 991
  • ​Pogotowie Gazowe – ​992
  • ​Pogotowie Wodociągowe – 994
  • ​Delegatura Bura Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy – 22 646 33 49

Przygotowanie do przeprowadzenia ewakuacji

Jeżeli czas na to pozwala ewakuację poprzedza przygotowanie obiektów do ewakuacji. W tym celu:

  • kanclerz stawia zadanie przygotowania do ewakuacji obiektów i rejonów ewakuacji osobom funkcyjnym,
  • administratorzy obiektów przygotowują przydzielone obiekty do ewakuacji – udrażniają drogi ewakuacyjne, odłączają media, unieruchamiają windy,
  • pracownicy firmy ochroniarskiej zajmują wyznaczone stanowiska,
  • w wypadku ograniczonego czasu (np. w sytuacji rozprzestrzeniającego się pożaru w obiekcie) proces przygotowania do ewakuacji skraca się do minimum – ewakuację przeprowadza się w trybie alarmowym.

Ewakuacja

  • po przyjęciu meldunków o gotowości obiektów  do ewakuacji Kanclerz zarządza przeprowadzenie ewakuacji,
  • administratorzy obiektów ( osoby  wyznaczone) ogłaszają ewakuację głosem z wykorzystaniem megafonów, sprawdzają czy sygnał dotarł do wszystkich osób funkcyjnych odpowiedzialnych za ewakuację osób z pomieszczeń zajmowanych przez jednostki organizacyjne uczelni. Razem z osobami odpowiedzialnymi za ewakuację sprawdzają czy wszyscy opuścili obiekt. Przekazują obiekty pod ochronę wyznaczonym do tego strażnikom,
  • osoby ewakuowane udają się drogami ewakuacyjnymi do wskazanego przez strażników rejonu ewakuacji (zbiórki) i oczekują na dalsze decyzje.
  • samochody znajdujące się na terenie zagrożonym są ewakuowane do rejonu patrolowanego przez strażników. 

Odwołanie ewakuacji

Po opanowaniu sytuacji zagrożenia, rektor podejmuje decyzję o zakończeniu ewakuacji i powrocie do miejsc pracy.
Administratorzy obiektów przejmują obiekty od ochraniających je strażników  i przywracają je do stanu normalnego funkcjonowania – uruchamiają windy, włączają odłączone media, zamykają wyjścia ewakuacyjne itp.

Do przestrzegania ustaleń zawartych w planie zobowiązani są wszyscy pracownicy i studenci.


Budynek A

Plan ewakuacji budynku A


Budynek B

Plan ewakuacji budynku B


Budynek C

Plan ewakuacji budynku C


Budynek G

Plan ewakuacji budynku G

Rzut kondygnacyjny budynku G – aula główna


Budynek M

Plan ewakuacji budynku M


Budynek W

Plan ewakuacji budynku W


Budynek DS 3 Grosik

Plan ewakuacji budynku DS 3 Grosik


Budynek DS nr I Sabinki

Plan ewakuacji budynku DS nr I Sabinki

Sygnały i stopnie alarmowe

Ostrzeganie, alarmowanie i powiadamianie ludności stanowi jedno z wielu kluczowych działań organów zarządzania kryzysowego, w zakresie ochrony ich zdrowia, życia i mienia w obliczu potencjalnych zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych. Pojęcia alarmu, alarmowania i powiadamiania definiuje Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 stycznia 2013r. w sprawie systemów wykrywania skażeń powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz. U. 2013 poz. 96). Zarządzenie to zostało wydane na podstawie art. 6 ust. 2 pkt 5 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 2012 r. poz.461, z późn. zm.).

Na terenie Polski funkcjonuje jednolity krajowy system wykrywania skażeń i alarmowania zorganizowany w celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych, awarii technicznych, działań terrorystycznych, które mogą spowodować wystąpienie skażeń chemicznych, biologicznych lub promieniotwórczych oraz w celu prowadzenia treningów i ćwiczeń w tym zakresie.
W ramach krajowego systemu alarmowania, ostrzegania i powiadamiania decyzję o ogłoszeniu sygnału lub komunikatu ostrzegawczego podejmuje właściwy terytorialnie organ administracji publicznej. Treningi mogą być prowadzone po ogłoszeniu tego faktu z 24-godzinnym wyprzedzeniem, w środkach masowego przekazu i w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie. Na terenie uczelni treningi prowadzone są na podstawie decyzji rektora. Nadzór i funkcje koordynujące nad funkcjonowaniem krajowego systemu wykrywania skażeń i alarmowania sprawuje Minister Obrony Narodowej przy pomocy centrum dyspozycyjnego, którego rolę pełni Centralny Ośrodek Analizy Skażeń Sił Zbrojnych. Nad funkcjonowaniem systemów alarmowania w terenie sprawują nadzór wojewodowie, starostowie, prezydenci miast, burmistrzowie i wójtowie, którzy są zarazem Szefami Obrony Cywilnej na podległym im terenie.

Definicje wybranych pojęć:

  • Alarm – sygnał z dowolnego źródła informujący, że zostało wykryte skażenie powstałe na skutek katastrofy naturalnej lub technologicznej, działań terrorystycznych lub w sytuacji zagrożenia wojennego lub wojny,
  • Alarmowanie – działania mające na celu natychmiastowe przekazanie sygnału do właściwych terytorialnie władz, służb i ludności na danym terenie, informującego o zagrożeniu skażeniem, zakażeniu lub innym zagrożeniu wymagającym natychmiastowego działania,
  • Ostrzeganie – działania mające na celu przekazanie komunikatów i informacji uprzedzających o prawdopodobnych zagrożeniach i zalecających podjęcie działań zabezpieczających i ochronnych oraz instruujące o sposobach wykonania tych działań,
  • Powiadamianie – przekazanie, przy użyciu wszelkich dostępnych środków, określonych sygnałów i informacji mających na celu zaalarmowanie właściwych władz i ludności o możliwości wystąpienia, wystąpieniu lub ustąpieniu zagrożenia skażeniem oraz przekazanie sposobu postępowania w danym przypadku.

Ogólne zasady organizacji i funkcjonowania systemów alarmowania:

  • Sygnały alarmowe oraz komunikaty ostrzegawcze i informacyjne przekazywane są ludności za pomocą syren alarmowych mechanicznych i elektronicznych, których pracą sterują centrale alarmowe PCZK i WCZK. Centrale obsługują syreny rozmieszczone w punktach, z których uzyskuje się maksymalny zasięg słyszalności na obszarach najgęściej zaludnionych. 
  • Sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze mogą być wykorzystane wyłącznie w sytuacji rzeczywistego zagrożenia. Decyzje o ogłoszeniu sygnału alarmowego lub komunikatu ostrzegawczego oraz o ich odwołaniu podejmuje właściwy terytorialnie organ administracji publicznej.
  • Sygnały alarmowe mogą być także przekazywane zastępczymi środkami alarmowymi jak: dzwony, syreny ręczne, gongi, buczki itp. (ustala to właściwy terenowo szef obrony cywilnej)

Postępowanie po usłyszeniu sygnału/alarmu

Po usłyszeniu sygnału alarmowego należy działać szybko, ale rozważnie i bez paniki. Jeżeli nie będziesz miał możliwości ukrycia się w budowli ochronnej, ukryj się w zagłębieniu terenu lub za inną trwałą osłoną.

Do uniwersalnych zasad zachowania się ludzi w sytuacjach zagrożeń, ułatwiających adaptację do trudnych warunków należą:

  • szybkie działanie, ale bez paniki,
  • ciągłe słuchanie komunikatów radiowych,
  • zachowanie spokoju i prowadzenie możliwie normalnego życia,
  • udzielanie pomocy ludziom potrzebującym,
  • rozsądne korzystanie z zapasów,
  • słuchanie rad i poleceń osób uprawnionych do kierowania w sytuacjach zagrożeń (straż pożarna, policja, specjalistyczne grupy ratunkowe),
  • w razie konieczności bezdyskusyjne opuszczenie miejsca zamieszkania,
  • wyłączenie źródeł i odbiorników prądu i gazu oraz zabezpieczenie mienia. 

Po usłyszeniu sygnału

  1. Osoby znajdujące się w domu powinny:
    • ubrać się,
    • wyłączyć wszystkie urządzenia elektryczne i gazowe oraz wygasić ogień w piecu,
    • zamknąć okna i zabezpieczyć mieszkanie,
    • zabrać dokumenty osobiste, zapas żywności, indywidualne środki ochrony przed skażeniami, środki opatrunkowe oraz w miarę potrzeb i możliwości latarkę elektryczną, koc, odbiornik radiowy (na baterię) itp.,
    • zawiadomić o alarmie sąsiadów (mogli nie usłyszeć sygnału alarmowego),
    • pośpiesznie udać się do najbliższego schronu lub ukrycia.
  2. Osoby znajdujące się w zakładzie pracy, szkole lub miejscu publicznym powinny:
    • przerwać pracę (wyłączyć maszyny i urządzenia), naukę, udział w imprezie, podróż udać się do najbliższego schronu lub ukrycia,
    • pomagać słabszym, chorym i ułomnym,
    • podporządkować się ściśle poleceniom służb porządkowych obrony cywilnej,
    • prowadzący pojazdy mechaniczne lub konne powinni je zatrzymać,
    • pojazdy należy ustawić tak, aby nie blokowały ciągów komunikacyjnych wejść do ukrycia.
  3. Prowadzący pojazdy mechaniczne:
    • po usłyszeniu sygnału alarmu powietrznego winni zatrzymać je i zaparkować tak aby nie blokowały ciągów komunikacyjnych i wejść do ukryć. Kierowca i pasażerowie powinni udać się do najbliższego ukrycia. Osoby, które z jakichkolwiek przyczyn nie zdążyły udać się do budowli ochronnych, ukrywają się w zagłębieniach terenu lub za innymi trwałymi osłonami.
  4. W strefie zagrożonej skażeniami:
    • nałożyć maskę p. gazową. lub zastępcze środki ochrony przed skażeniami,
    • starać się wyjść ze strefy skażonej prostopadle pod kątem 90° do kierunku wiatru,
    • omijać kałuże wody po powstałym opadzie promieniotwórczym,
    • nie brać do ręki przedmiotów w strefie skażeń,
    • zgłosić się do najbliższego punktu zabiegów sanitarnych,
    • nie spożywać produktów żywnościowych.

Po usłyszeniu uprzedzenia o zagrożeniu skażeniami  lub zakażeniami należy

  • sprawdzić posiadane indywidualne środki ochrony,
  • sprawdzić zabezpieczenie posiadanych zapasów żywności, wody, paszy,
  • sprawdzić szczelność przygotowanych pomieszczeń dla ludzi i zwierząt,
  • jeśli nie ma innych zaleceń – udać się do pomieszczeń ochronnych (np. schronów),
  • przestrzegać ogłaszanych zarządzeń oraz wykonywać polecenia organów obrony cywilnej.

Jak dobrze zgłosić zdarzenie?

  • staraj się zachować „zimną krew”– jeżeli możesz to mów w sposób opanowany i spokojny, nie krzycz, nie panikuj,
  • jeżeli jest to możliwe, nie rozłączaj się zbyt wcześnie pozwól osobie odbierającej Twój telefon zebrać podstawowe i niezbędne informacje, które pozwolą na działanie,
  • podaj swój numer telefonu oraz imię i nazwisko, aby można było do Ciebie oddzwonić;
  • zawsze powiedz co się stało i gdzie nastąpiło zdarzenie, a także czy ktoś jest ranny/zagrożony.

Dokument
Szkolenie obronne

Podstawa prawna do szkolenia obronnego w SGH

Szkolenie obronne w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie  jest realizowane na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 8 października 2015 roku w sprawie szkolenia obronnego (Dz.U. 2015 poz. 1829) na mocy którego w szkoleniu obronnym obligatoryjnie uczestniczą kierownicy jednostek organizacyjnych podległych i nadzorowanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Ponadto, zgodnie z  § 10 ust. 5 i 6 Zarządzenia nr 63 /2011 Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 18 sierpnia 2011 r. (Dz. Urz. MNiSW Nr 3 poz 69 z późn. zm.) w sprawie zasad planowania, organizacji  i wykonywania zadań w ramach powszechnego obowiązku obrony oraz na podstawie § 9 Zarządzenia Rektora SGH nr 13 z 21 lutego 2012 roku w sprawie zasad planowania, organizacji  i wykonywania zadań  w ramach powszechnego obowiązku obrony szkoleniu obronnemu  w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie na potrzeby szkolenia obronnego oraz wybranych tematów z zakresu zarządzania kryzysowego, tworzy się następujące grupy szkoleniowe:

  • grupa 1: władze uczelni, dziekani i prodziekani studiów, dziekani i prodziekani kolegiów,  kanclerz, kwestor, dyrektor Biblioteki SGH, dyrektor Archiwum SGH,
  • grupa 2: dyrektorzy i kierownicy jednostek organizacyjnych w uczelni.

Prorektor ds. nauki sprawuje nadzór nad planowaniem, organizacją i przebiegiem szkolenia obronnego w uczelni. Kierujący Sekcją Planowania Operacyjnego i Ochrony Informacji Niejawnych planuje, organizuje i wykonuje zadania z zakresu szkolenia obronnego w uczelni. Do obowiązków kierującego Sekcją Planowania Obronnego i Ochrony Informacji Niejawnych należy:

  1. opracowywanie planu zamierzeń obronnych w uczelni oraz jego realizacja,
  2. opracowywanie rocznych planów szkolenia z zagadnień obronnych i zarządzania kryzysowego oraz ich wykonawstwo,
  3. dokumentowanie ww. przedsięwzięć i działalności szkoleniowej,
  4. zapewnianie, we współpracy z kanclerzem, odpowiednich warunków do realizacji zamierzeń obronnych.

Kierujący Sekcją Planowania Operacyjnego i Ochrony Informacji Niejawnych przedstawia do zatwierdzenia Rektorowi, w postaci kwestionariusza, coroczne sprawozdanie dotyczące przygotowań obronnych w SGH. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1 kierujący Sekcją Planowania Operacyjnego i Ochrony Informacji Niejawnych przesyła do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego do 15 stycznia każdego roku.

Cel i ogólne zasady szkolenia w zakresie obronności

  1. Zasadniczym celem szkolenia obronnego w Uczelni jest przygotowanie osób i zespołów, którym powierzono wykonywanie zadań w ramach powszechnego obowiązku obrony, zwanych dalej „zadaniami obronnymi”, do kierowania i wykonywania zadań obronnych w czasie wystąpienia klęsk żywiołowych, zagrożeń środowiska oraz w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny.
  2. Zasadniczy cel szkolenia zamierza się osiągnąć poprzez:
    • nabycie umiejętności niezbędnych do wykonywania zadań obronnych,
    • poznanie zasad i procedur kierowania wykonywaniem zadań obronnych.
  3. Cel szkoleniowy osiąga się poprzez dobór problematyki i sposobu szkolenia odpowiedni do potrzeb uczelni i jednostek nadzorowanych, przedstawianie rzeczywistego stanu w zakresie realizacji zadań obronnych i precyzyjne formułowanie regulacji prawnych.
  4. Cele i zadania szkolenia obronnego zawarte są planie szkolenia obronnego  na rok kalendarzowy
  5. Ustalenia zawarte w ww. planach zobowiązują kierowników podległych i nadzorowanych jednostek organizacyjnych do realizacji zadań w czasie wystąpienia klęsk żywiołowych, zagrożeń środowiska oraz w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny.
  6. Szkolenie powinno uwzględniać specyfikę jednostki organizacyjnej - jej strukturę organizacyjno-funkcjonalną, treść zadań obronnych, lokalne zagrożenia, współpracę z władzami wojewódzkimi i samorządowymi, siłami zbrojnymi oraz innymi podmiotami przewidzianymi do realizacji zadań obronnych.
  7. Szkolenie obronne prowadzi się w formie zajęć teoretycznych, praktycznych i ćwiczeń.

Zgodnie z § 9 ust 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z 8 października 2015 roku  w sprawie szkolenia obronnego (Dz.U. 2015 poz.1829) szkolenie realizuje się z programem szkolenia, w którym ujmuje się w szczególności problematykę:

  • międzynarodowych i wewnętrznych uwarunkowań bezpieczeństwa państwa,
  • procesów integracyjnych z międzynarodowymi strukturami bezpieczeństwa,
  • podstawowych zasad funkcjonowania Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i innych międzynarodowych organizacji bezpieczeństwa,
  • polityki bezpieczeństwa, w tym strategii bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej,
  • zasad funkcjonowania państwa w czasie zewnętrznego zagrożenia jego bezpieczeństwa i w czasie wojny,
  • organizacji i funkcjonowania systemu obronnego państwa i jego elementów,
  • utrzymywania stałej gotowości obronnej państwa i jej podwyższania,
  • planowania operacyjnego i programowania obronnego,
  • przygotowań gospodarczo-obronnych,
  • realizacji zadań na rzecz Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych,
  • współpracy cywilno-wojskowej,
  • przygotowań do militaryzacji,
  • ochrony ludności w warunkach prowadzonych działań obronnych,
  • ochrony obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa,
  • ochrony obiektów kultury szczególnie cennych dla dziedzictwa narodowego,
  • ochrony informacji niejawnych podczas prowadzonych przygotowań obronnych.
Reklamowanie

Procedurę reklamowania normuje rozporządzenie Rady Ministrów z 21 września 2004 r. w sprawie reklamowania od obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny (DzU Nr 210 poz. 2136 z późn. zm.).

Istotą reklamowania jest zwolnienie osób od obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji w czasie wojny, w celu zapewnienia zasobów osobowych, stabilnej i kompetentnej obsady na stanowiskach pracy związanych z wykonywaniem zadań obronnych w uczelni w czasie podwyższonej gotowości obronnej państwa. § 2 pkt 1 lit. b zarządzenia MNISW z 30 stycznia 2019 r. w sprawie organizacji wykonywania zadań obronnych w ramach powszechnego obowiązku obrony Rzeczypospolitej .

W Szkole Głównej Handlowej w Warszawie przeprowadza się reklamowanie wobec osób, których powołanie do służby wojskowej groziłoby zakłóceniem funkcjonowania bezpieczeństwa i obrony uczelni. Osoby te realizują  zadania określone z POF w warunkach zewnętrznego zagrożenia państwa i w czasie wojny oraz w instrukcji dotyczącą procedur postępowania w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w przypadku wprowadzenia na terenie kraju stopni alarmowych.

Reklamowanie przeprowadza się z urzędu i na wniosek kierownika jednostki organizacyjnej (rektora).

Reklamowanie prowadzone z urzędu dotyczy osób zatrudnionych na stanowiskach pracy określonych w wykazie stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2004 r. w sprawie reklamowania od obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny lub na wniosek pracodawcy w stosunku do pracowników realizujących zadania związane z podwyższaniem gotowości obronnej państwa.

Nie powołuje się do czynnej służby wojskowej pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny osób, które zostały zwolnione z obowiązku pełnienia tej służby w drodze reklamowania. Art 116 ust.1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1459).

W przypadku ustania przyczyn reklamowania, organy dokonujące zawiadomienia o osobach podlegających reklamowaniu z urzędu oraz organy wnioskujące o reklamowanie na wniosek zawiadamiają niezwłocznie wojskowego komendanta uzupełnień o ustaniu przyczyn reklamowania.

Zawiadomienia i wnioski sporządza się w dwóch egzemplarzach i przesyła do wojskowego komendanta uzupełnień właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego albo pobytu czasowego trwającego ponad trzy miesiące osoby podlegającej reklamowaniu


Ochrona informacji niejawnych

Dla zapewnienia bezpieczeństwa każdego państwa niezbędnym jest objęcie pewnych istotnych dla jego funkcjonowania informacji ograniczeniem dostępu. W tym celu tworzy się system ochrony informacji, które nie są powszechnie jawne.
 
Głównym aktem prawnym, który określa zasady i organizację systemu ochrony informacji niejawnych w Polsce jest ustawa z 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych ( Dz. U. 2010 nr 182 poz. 1228), która zastąpiła regulację o tej samej nazwie z 1999 r.
 
Warunkiem skutecznej ochrony informacji niejawnych jest stosowanie kilku podstawowych zasad. Są to:

  • Zasada udostępniania informacji niejawnych wyłącznie osobom gwarantującym ich ochronę przed nieuprawnionym ujawnieniem. Warunkiem wykonywania obowiązków związanych z dostępem do informacji niejawnych jest uzyskanie odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa  lub upoważnienia oraz odbycie przeszkolenia.
  • Zasada ograniczonego dostępu. Informacje niejawne mogą być udostępnione wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy na zajmowanym stanowisku (tzw. zasada „need-to-know”).
  • Zasada podporządkowania środków ochrony klauzuli informacji. Środki ochrony fizycznej i zasady bezpieczeństwa obiegu dokumentów muszą być adekwatne do klauzuli tajności informacji.
  • Zasada kontroli wytwórcy nad sposobem ochrony informacji. Klauzulę tajności przyznaje osoba, która jest upoważniona do podpisania dokumentu lub oznaczenia innego niż dokument materiału. Bez zgody tej osoby lub jej przełożonego nie można zmienić lub znieść klauzuli.
  • Zakaz zaniżania lub zawyżania klauzuli tajności.

Lustracja

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 2  ustawy z 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 430) osoba ubiegająca się o pełnienie funkcji publicznych, urodzona przed 1 sierpnia 1972 roku, w chwili wyrażenia zgody na kandydowanie lub zgody na objęcie lub wykonywanie funkcji zobowiązana jest przedłożyć odpowiedniemu organowi oświadczenie, dotyczące pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z tymi  organami  w okresie  od  22 lipca  1944r.  do 31 lipca  1990 r.,  zwanego  dalej „oświadczeniem lustracyjnym”.

Na podstawie w/w ustawy art. 4 pkt 18 obowiązek złożenia oświadczenia lustracyjnego dotyczy: rektora, członka rady uczelni, członka senatu, członka kolegium elektorów oraz osoby będącej członkiem organu w rozumieniu art. 17 ust. 2 ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce ( tj. członek rady naukowej). Ponadto osoba pełniąca funkcję kierowniczą albo głównego księgowego w uczelni publicznej art. 4 pkt 44 lit. b) oraz audytor wewnętrzny art. 4 pkt 51.

Osoby pełniące funkcje kierownicze w uczelni, zgodnie z § 43 Statutu SGH: prorektor, dziekan kolegium, prodziekan kolegium, dziekan studium, prodziekan studium, dziekan szkoły doktorskiej, prodziekan szkoły doktorskiej, dyrektor instytutu, wicedyrektor instytutu, kierownik katedry albo zakładu, dyrektor albo kierownik innej jednostki ogólnouczelnianej albo międzykolegialnej, realizującej zadania naukowe lub dydaktyczne, a także ich zastępcy, kanclerz i jego zastępcy, kwestor i jego zastępcy.

Właściwym organem do przedłożenia oświadczenia lustracyjnego w stosunku do w/w osób  jest rektor. (art.8 pkt 17,41 ustawy). Oświadczenie lub informację o złożeniu oświadczenia składa się bez wezwania rektora, w chwili wyrażenia zgody na kandydowanie lub zgody na objęcie lub wykonywanie funkcji, lub stanowiska, przesyłając wypełniony druk wg wzoru poniżej. Rektor, któremu składane są oświadczenia lub informacje lustracyjne, przekazuje je niezwłocznie ( art. 7 ust. 5 ustawy) do Biura Lustracyjnego Instytutu Pamięci Narodowej celem rozpoznania w trybie określonym w ustawie z 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (j.t. Dz.U.2017 r. poz.2186)

Organem właściwym do odebrania oświadczenia lustracyjnego od osoby kandydującej na funkcję rektora uczelni publicznej jest właściwy podmiot powołujący lub dokonujący wyboru – kolegium elektorów (art.8 pkt 17 lit. c ustawy). Oświadczenie lustracyjne składa się w chwili wyrażenia zgody na kandydowanie lub zgody na objęcie lub wykonywanie funkcji.  

W przypadku, gdy kandydat składał już oświadczenie lustracyjne, składa informację o uprzednim złożeniu takiego oświadczenia ( art 7 ust. 3 i 3a ustawy). Należy podkreślić, że za każdym razem w chwili wyrażenia zgody na kandydowanie lub zgody na objęcie lub wykonywanie funkcji publicznej osoba kandydująca powinna złożyć stosowny dokument, nawet w przypadku ponownego kandydowania na tę samą funkcję.

Wypełnione i podpisane oświadczenie lustracyjne / informacje o złożeniu oświadczenia lustracyjnego, należy składać w zaklejonej kopercie oznaczonej własnoręcznie do IM Rektora SGH:

  • imieniem i nazwiskiem,
  • dopiskiem „oświadczenie lustracyjne” lub „informacja o złożeniu oświadczenia lustracyjnego”
  • data złożenia oświadczenia.

Sekcja Planowania Operacyjnego i Ochrony Informacji Niejawnych
bud. DS-1, pok. 9
al. Niepodległości 147
tel.: 22 564 96 15, 22 564 96 16

Pełnomocnik Rektora ds. ochrony informacji niejawnych
Dariusz Grabowski
tel.: 22 564 96 15
e-mail: dariusz.grabowski@sgh.waw.pl

Legia Akademicka – edukacja wojskowa studentów

Program ochotniczego szkolenia wojskowego