Starodruki

Biblioteka Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie jest placówką wyjątkową wśród bibliotek ekonomicznych kraju. Wyjątkowe są zarówno losy Książnicy, jak i jej zbiory.


Księgozbiór Biblioteki przetrwał najtragiczniejsze chwile, nie uległ zniszczeniu ani też rozproszeniu w czasie II wojny światowej, ocalał z pożogi powstania warszawskiego, co w historii stolicy stanowi rzecz niezwykłą.

Obecnie Biblioteka SGH jest największą biblioteką ekonomiczną w Polsce. Zgromadzony w jej murach księgozbiór liczy blisko milion woluminów. Wśród książek i czasopism znajduje się wiele druków wydanych w stuleciu XIX oraz zbiorów specjalnych. W porównaniu z innymi bibliotekami dziedzinowymi Książnica posiada wyjątkowo bogaty zbiór starodruków - ksiąg wydanych między 1500 a 1800 rokiem.

Kilka tysięcy dzieł pochodzących z XVI, XVII i XVIII stulecia stanowi najcenniejszy fragment kolekcji Biblioteki SGH. Obok licznych dzieł humanistycznych wśród starodruków znajdują się utwory o tematyce ekonomiczno-społecznej i prawniczej, jak również dzieła geograficzne, przyrodnicze, filozoficzne, albumy oraz mapy. Najstarszą pozycją są komentarze wybitnego humanisty niemieckiego, teologa i reformatora Simona Grynaeusa do dzieła Arystotelesa O świecie, które wydane zostały w roku 1533 w Bazylei. Myśl ekonomiczno-społeczną prezentują między innymi: wydany w 1558 roku Traktat o handlu - dzieło francuskiego prawnika Karola Molinaeusa, pioniera w rewidowaniu postawy o zakazie pobierania procentu, Jana Baptisty Lupiego Komentarze o lichwie z 1577 roku czy dzieło autorstwa Klaudiusza Salamasio pod tytułem Księga o lichwie, wydane w 1638 roku.    
 
O zysku, który z pożyczania rośnie” pisali również autorzy polskiego pochodzenia. W posiadaniu Biblioteki SGH znajduje się wydany  w Krakowie w roku 1640 traktat ekonomiczno-etyczny Marcina Śmigleckiego O lichwie i o wyderkach (czyli rencie wykupnej zwanej w Polsce „wyderkafem” lub prosto- „wyderką”). Prezentując najstarsze zbiory nie sposób pominąć pięknego, zdobionego licznymi drzeworytami, wydania Oekonomiki ziemiańskiej generalnej  Jakuba Kazimierza Haura czy Anzelma Gostomskiego pierwszego wydania Oekonomii abo gospodarstwa ziemianskiego, dla porządnego sprawowania ludziom politycznym dziwnie pożytecznej. Oba dzieła pochodzą z drukarni znamienitego krakowskiego typografa Krzysztofa Schedla.
 
Znacząca część starodruków szesnasto i siedemnastowiecznych reprezentowana jest przez księgi z zakresu prawa i historii. Wśród wydań autorów polskich w kolekcji znajduje się m in.: Marcina Kromera dzieło O pochodzeniu i czynach Polaków z 1555 roku, czy wydana niecałe dwadzieścia lat później, napisana również po łacinie, Jana Herburta Historia Polski. Warto zaznaczyć, że obie księgi wydrukowane zostały w Bazylei w sławnej oficynie Jana Oporina. Tematykę prawniczą reprezentuje przede wszystkim dzieło, które wywarło wyjątkowy wpływ na współczesne instytucje prawa cywilnego - Corpus Iuris Civilis wydany w roku 1595. Jurysprudencję z zakresu prawa I Rzeczpospolitej prezentują z kolei Statuty Królestwa Polskiego, autorstwa wspomnianego już wyżej prawnika i historyka Jana Herburta z roku 1597.
 
Od 2012 r. rozpoczęte zostały prace cyfryzacyjne celem zaprezentowania szerszej publiczności najstarszej, pochodzącej z XVI stulecia, części zbioru oraz XVII-wiecznych starodruków ukazujących zagadnienia ekonomiczno-społeczne.
 
Digitalizacja kolekcji stanowi część pracy naukowej finansowanej w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2012-2015 pod tytułem: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Spuścizna intelektualna i architektoniczna jako element tożsamości kulturowej Warszawy i Polski. Kierownikiem projektu jest prof dr hab. Janusz Kaliński, a sekretarzem naukowym dr  Barbara Trzcińska.

Starodruki z XVI wieku

LP OPIS ROK SYGNATURA DOSTĘP ON-LINE
1. Aristotelis, De mundo Bazylea : Ioan. Valderum, 1533 53.467 PEŁNY TEKST
2. Epitome Adagiorum post novissimam  D. Erasmi Rot. ;  exquisitam recognitionem per Eberhardum Tappium  ad numerum adagiorum magni operis nunc primum aucta / D. Erasmus Roterdamus
Köln : Ioann. Gymnicus,
1542 54.667 PEŁNY TEKST
3. Aristotelis et Xenophontis oeconomica, ab Jacobo-Lodoico Strebaeo
Paris : Michel de Vascosan Publisher
1543 90.271 PEŁNY TEKST
4. Poemata . Pythagorae, et Phocylidis cum duplici interpretatione viti Amerbachij
Strasbourg : Crato Mylius
1545 53.468 PEŁNY TEKST
5. De origine et rebus gestis polonorum libri XXX. Adiecta est in fine, eiusdem autoris funebris oratio, Sigismundi, Regis vitam compendiose complexa / Marcin Kromer
Bazylea : Officina Joanisis Oporini
1555 12.556 PEŁNY TEKST
6. ​Tractatus commerciorum, et usurarum, redituumque pecunia constitutorum /  Carolus Molinaeus
Lyon : Theobaldus Paganus
1558 56.172 PEŁNY TEKST
7. Iacobi de Belviso apparatus in usus et consuetudines feudorum
Köln : Maternus Cholinus
1563 21.089 PEŁNY TEKST
8. Statuta i przywileje koronne z łacińskiego języka na polski przełożone / Jan Herburt
Kraków : Szarfenberger Mikołaj
1570 137.330 PEŁNY TEKST
9. Chronica, sive historiae Polonicae compendiosa, ac per certa librorum capita ad facilem descriptio : authore magnifico viro  / Joannes Herburtus de Fulstin
Basileae : Officina Oporiniana
1571 60.911 PEŁNY TEKST
10. Ioannis Baptistae Caccialupi, Docta et elegans repetitio in c. de feudi cognitine in usibus / Caccialupi Giovanni Battista
Coloniae : Bircmannus & Th. Baumius
1571 21.090 PEŁNY TEKST
11. ​Tractatus de feudis, omnibus civilibus practicis commodissimus / Iacobinus de Santo Georgio
Köln : Theodorus Bauchius
1575 21.091 PEŁNY TEKST
12. Lupus Johannes B., De usuris et commerciis illicitis commentarii quatuor
Venetia
1577 73.066 PEŁNY TEKST
13. ​Iura Municipalia Terrarum Prussiae et leges ad eas terras privatim pertinentes
Dantisci : Rhode Jakub
1578 127.998 PEŁNY TEKST
14. Guagnini Alessandro, Rerum polonicarum tomi tres, quorum primus omnium Poloniae Regum
Francofurti: Ioan. Wecheli
1584 130.436 PEŁNY TEKST
15. ​C. Cornelii Taciti, Opera quae exstant
Leyde : Officina Plantiniana
1588 55.745 PEŁNY TEKST
16. Der Kayserlichen Stadt Bresslaw Statuta und Ordnungen, auffs new umbgefertiget, vormehret und gebessert
Bresslaw : Johan Scharffenberg
1588 40.561 PEŁNY TEKST
17. Vom Wucher. Eine notwendige Unterrichtung an alle Handelssleute, Leiher und Borger. Jetzt auffs newe obersehen / M. Dionysium Runavv
Toruń : Andreas Koten
1589 55.802 PEŁNY TEKST
18. Petri Bellonii Cenomani medici De neglecta Stirpium Cultura, atque earum cognitione Libellus : edocens qua ratione Silvestres arbores cicurari et mitescere queant
Antverpia : Christophorus Plantinus
1589 53,356 PEŁNY TEKST
19. De mercatura decisiones, et tractatus varii, et rebus ad eam pertinentibus in quibus omnium authorum praecipue Benuenuti Stracchae
Lugdunum
1593 136.941 PEŁNY TEKST
20. Statuta y metrika przywilejow koronnych językiem polskim spisane y porządkiem prawie przyrodzonym a barzo snadnym nowo zebrane przez Stanisława Sarnickiego
Kraków : w Drukarni Lazarzowey
1594 136.048 PEŁNY TEKST
21. ​Statuta Regni Poloniae in ordinem alphabeti digesta. A Ioanne Herburto de Fulstin, tum Succamerario Premisliensi et S. R. M. Secretario, post vero Castellano Sanocensi, et Capitaneo Premisliensi. Propter exemplarium inopiam recussa 
Zamość : Martinus Lenscius
1597 12.470 PEŁNY TEKST
22. ​Dictoruvm factorvmqve memorabilivm libri nouem / Valerius Maximus
Francofurti : Typis Wechelianis
1601 52.521 PEŁNE TEKST
23. ​Juris Provincialis quod Speculum Saxonum uulgo nuncupatur libri tres . Juris Municipalis Maydeburgensis liber uulgo Weichbild nuncupatus / Mikołaj Jaskier
Zamość
1601-02 14.834 PEŁNY TEKST
24. Promptuarium Juris Prouincialis Saxonici, quod speculum Saxonum / Mikołaj Jaskier
Zamość
1601 14.835 PEŁNY TEKST

Starodruki z XVII wieku

LP OPIS ROK SYGNATURA DOSTĘP ON-LINE
1. Tomasz Morus, De optimo reipublicae statu, deque nova insula Utopia …
Frankfurt : Petrus Kopfius
1601 54.982 PEŁNY TEKST
2. ​Aleksander Gwagnin, Kronika Sarmacyey europskiej, w którey się zamyka królestwo Polskie, ze wszystkiemi Państwy, Xięstwy, y Prowincyami swemiKraków : Drukarnia Mikołaja Loba 1611-12 12.440 PEŁNY TEKST
3. Sebastian Petrycy, Ethyki Aristotelesowey, to iest iako sie każdy ma na swiecie rządzic, z dokladem ksiąg dziesięciorga, Pierwsza częsc, w ktorey pięcioro ksiąg…
Kraków : Drukarnia Macieja Jędrzejowczyka
1618 12.563 PEŁNY TEKST
4.

Constitucie Seymu Walnego Koronnego Warszawskiego, roku Pań. MDCXXXI
Kraków : Drukarnia Andrzeja Piotrkowczyka

1631 38.193 PEŁNY TEKST
5. Claude Salmaise, De usuris liber
Leiden : Officina Elseviriorum
1638 55.266 PEŁNY TEKST
6. Anzelm Gostomski, Oekonomia abo gospodarstwo ziemianskie, dla porządnego sprawowania ludziom politycznym dziwnie pożyteczne Kraków : Drukarnia Krzysztofa Schedla 1644 52.614 PEŁNY TEKST
7.

Thomas Hobbes, Elementa philosophica de cive
Amsterdam : Ludovicus Elzevirius

1647 54.558 PEŁNY TEKST
8. Wojciech Kojałowicz, Historiae Lituanae pars prior
Gdańsk : Jerzy Förster
1650 7.646 PEŁNY TEKST
9. Wawrzyniec Gabler, Elegidia epidictica, Quorundam in Europa Regum, Principium, Comitum, aliorumque clarissimorum Virorum, qui in Civitate Dantiscana et extra Illam olim vixerunt et … 1653 29.088 PEŁNY TEKST
10. Johann Harpperecht, Operum Johannis Harpprechti jurisconsulti et antecessoris in laudatissima Tubingensi Academia Ordinarii . T.3 Frankfurt : Joannus Beyerus 1657 1.797-3 PEŁNY TEKST
11. Johann Harpperecht,Operum Iohannis Harpprechti jurisconsulti et antecessoris in inclyta in Academia Tubingenfi Ordinarii. T.4
Hanoviae : Joannus Beyerus
1657 1.794-4 PEŁNY TEKST
12. Joachimus Hagemeierus, Jachimi Hagemeieri de Foedere Civitatum Hanseaticarum commentarius
Frankfurt am Main : Joannus Beverus
1662 21.662 PEŁNY TEKST
13. Edward Coke, The fourth part of the Institutes of the laws of England
London : Printed by J. Streater,
1671 607.450 PEŁNY TEKST
14. Jakub Kazimierz Haur, Oekonomika ziemianska generalna Punktami Partikularnemi, Interrogatoryami Gospodarskiemi, Praktyka Miesięczna Modelluszami abo Tabulami Arithmetycznymi obiaśniona
Kraków : Drukania Krzysztofa Schedla
1675 12.215 PEŁNY TEKST
15. Kazimierz Jan Woysznarowicz, Orator polityczny weselnym y pogrzebowym aktom służący
W. Gorecki
1677 12.010 PEŁNY TEKST
16. Johann Adolph Kirchbach, Q.D.B.V. Res Prussorum, praeside Conrado Samuele Schurtzfleisch, publice expendit Johannes Adolphus Kirchbach Wittebergae
Christianus Schrödterus
1678 28.019 PEŁNY TEKST
17. ​John Temple, The Irish Rebellion ; or, an History of the Beginnings and First Progress of the General Rebellion raised within the Kingdom of Ireland, …
London : A.M. and R.R.
1679 22.352 PEŁNY TEKST
18. Hugo Grotius, Hugonis Grotii de Jure belli ac pacis libri tres, in quibus jus naturae et gentium, item juris publici praecipua explicantur…
Jena : Johannus Theodorus Fleischerus
1680 17.524 PEŁNY TEKST
19. Pierre Bizot, Histoire metallique de Republique de Hollande
Paris : Daniel Horthemels,
1687 12.154 PEŁNY TEKST
20. Stanisław Solski, Praxis nova et Expeditissima Mensurandi Geometrice, qua suis distantias, altitudines, et profunditates …
Kraków : Officina Francisci Cezary, S.R.M.
1688 21.668 PEŁNY TEKST
21. Hugo Grotius, Hugonis Grotii de Jure belli ac pacis libri tres, in quibus jus naturae et gentium, item juris publici praecipua explicantur… Amsterdam : Janssonius-Waesberges 1689 17.736 PEŁNY TEKST
22. Szymon Starowolski, Reformacya Obyczaiow polskich potrzecie wydana, y przydatkami od authora rozszerzona. Wszystkim stanom Oyczyzny naszey, teraźnieyszych czasow zepsowanych, barzo potrzebna … Warszawa : Collegium XX. Scholarum Piarum 1692 21.749 PEŁNY TEKST
23. S. C. Irson, Abrege metodique familier et raisonne des changes e’trangers contenant les raports ou comparaisons que les monoyes, les poids & les mesures des villes les plus celebres de l’Europe ont entr’elles
Paris : Estienne Chardon
1694 55.532 PEŁNY TEKST
24. Augustyn Kołudzki, Promptuarium Legum et Constitutionum Regni Poloniae ac Magni Ducatus Lithuaniae …
Poznań :  J. T. Keller
1695 12.180 PEŁNY TEKST
25. ​William Lowndes, A report containing an essay for the amendment of the silver coins
London : Printed by C. Bill
1695 56.431 PEŁNY TEKST
26. Charles Davenant, Discourses on the Publick Revenues, and on the Trade of England
London : James Knapton
1698 58.423 PEŁNY TEKST
27. Charles Davenant, An essay upon the Probable Methods of making a People Gainers in the Ballance of Trade
London : James Knapton
1700 58.397 PEŁNY TEKST
28. James Harrington, The Oceana of James Harrington, and his other works. Som wherof are now first publish’d from his own manuscripts
London : Booksellers
1700 12.104 PEŁNY TEKST
Starodruki z XVIII
LP OPIS ROK SYGNATURA DOSTĘP ON-LINE
1. John Locke, The works of John Locke in three volumes : the contents of which follow in the next leaf, with alphabetical tables. Vol.1
London : A. Churchill a. A. Manship
1722 12.266-1 PEŁNY TEKST
2. John Locke, The works of John Locke in three volumes : the contents of which follow in the next leaf, with alphabetical tables. Vol.2
London : A. Churchill a. A. Manship
1722 12.266-2 PEŁNY TEKST
3. John Locke, The works of John Locke in three volumes : the contents of which follow in the next leaf, with alphabetical tables. Vol.3
London : A. Churchill a. A. Manship
1722 12.266-3 PEŁNY TEKST
4. Jakub Kazimierz Haur, Wybor oekonomij ziemiańskiey, polityczney, gospodarskiey, żołnierskiey y lekarskiey, naprzód ze Składu albo Skarbcu znakomitych sekretów Oekonomij ziemiańskiey …
Warszawa : Drukarnia Collegium Soc. Jesu
1730 14.147 PEŁNY TEKST
5. Władysław Łubieński, Swiat we wszystkich swoich częściach większych y mnieyszych to iest : w Europie, Azyi, Afryc[e] y Ameryce, w monarchiach, krolestwac[h], xsięstwach, …
Wrocław :  Akad. Societatis Jesu
1740 12.181 PEŁNY TEKST
6. Stanisław Leszczyński, Głos wolny wolność ubespieczaiący
Nancy
1749 14.240 PEŁNY TEKST
7. Johann Heinrich Gottlob von Justi, Staatswirthschaft oder Systematische Abhandlung aller … T.1
Leipzig : Verlegts Bernhard Christoph Breitkopf
1758 62.181-1 PEŁNY TEKST
8. Johann Heinrich Gottlob von Justi, Staatswirthschaft oder Systematische Abhandlung aller… T. 2
Leipzig : Verlegts Bernhard Christoph Breitkopf
1758 62.181-2 PEŁNY TEKST
9. Johann Heinrich Gottlob von Justi, Gesammelte politische und Finanzschriften. T. 1
Kopenhagen and Leipzig: Rothensche Buchandlung
1761 128.182-1 PEŁNY TEKST
10. Johann Heinrich Gottlob von Justi, Gesammelte politische und Finanzschriften. T. 2
Kopenhagen and Leipzig: Rothensche Buchandlung
1761 128.182-2 PEŁNY TEKST
11. Johann Heinrich Gottlob von Justi, System des Finanzwesens
Halle : Zu finden in der Rengerischen Buchhandlung
1766 81.107 PEŁNY TEKST
12. Victor de Riquetti Mirabeau, Les économiques.
Amsterdam : Lacombe
1769 14.123 PEŁNY TEKST
13. ​Adam Smith, An inquiry into the nature and causes of the wealth of nations., Vol.1
Dublin
1776 13.845-1 PEŁNY TEKST
14. ​Adam Smith, An inquiry into the nature and causes of the wealth of nations., Vol.2
Dublin
1776 13.845-2 PEŁNY TEKST
15. ​Adam Smith, An inquiry into the nature and causes of the wealth of nations., Vol.3
Dublin
1776 13.845-3 PEŁNY TEKST
16. Piotr Maleszewski, O związkach i przystosowaniu wzaiemnym rolnictwa, rękodzieł i handlu.
Warszawa : Nakł. i Drukiem Michała Grölla
1786 21.857 PEŁNY TEKST
17. ​Jan Ferdynand Nax, Wykład początkowych prawideł ekonomiki politycznej z przystosowaniem przepisów gospodarstwa narodowego do …
Warszawa : Drukarnia P. Dufoura
1790 55.372 PEŁNY TEKST
18. Tadeusz Czacki, Refleksye nad uszkodzeniem dla kraiow polskich wynikaiącym z zaniedbywania handlu, … 1790 30.616 PEŁNY TEKST
19. Hugo Kołłątaj, Ostatnia przestroga dla Polski.
Warszawa : Michał Gröll
1790 28.391 PEŁNY TEKST
20. Hieronim Stroynowski,  Nauka Prawa Przyrodzonego, Politycznego, Ekonomiki Polityczney y Prawa Narodów
Wilno : w Drukarni Królewskiey
1791 54.828 PEŁNY TEKST