Objawy to: odchodzenie od celów ekologicznych GOK na rzecz rozwiązań doraźnych: np. rośnie liczba realizacji spalarni odpadów, uchodzących do tej pory za „nieekologiczne”, sprzeczne z realizacją celów tzw. „piramidy UE”: odzysk, recykling, spalanie, składowanie. Coraz więcej gmin nie realizuje celów ekologicznych systemu GOK. Narasta rozziew między polityką Unii Europejskiej w obszarze GOK, jej celami, środkami, a realiami gospodarki odpadami w kraju.
Nasila się spór pomiędzy przedsiębiorstwami prywatnymi a JST o prawo do realizacji GOK – coraz więcej gmin przyjmuje zasady in house eliminujące konkurencję prywatną na danym rynku. Generalnie słabnie zaufanie do gospodarki rynkowej, jako sposobu na zapewnienie realizacji zadań JST w dziedzinie GOK.
Narasta kryzys finansowania GOK z opłat wnoszonych przez mieszkańców – deficyt ogólnopolski GOK sięga ok. 1,7 mld złotych. Zjawisko to wywiera to coraz silniejszy wpływ na budżety gmin. Narasta kryzys związany z brakiem udziału branży opakowań w ramach tzw. Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów w kosztach finansowania segregacji i recyklingu odpadów. W Polsce producenci wnoszą opłaty na poziomie kilku euro od tony, w Europie ok. 500-600 euro/tony. Koszty te ponoszone są przez mieszkańców oraz JST. Narasta spór wokół systemu kaucyjnego.
Wszystkie problemy GOK zbiegają się w kwestii wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w danej JST, co wywołuje napięcia albo na linii: mieszkańcy - JST lub w dyskusji nad planem budżetu wymagającym dopłat do systemu kosztem innych zadań, pozbawionych mechanizmu samofinansowania. Płaszczyzny funkcjonowania Gospodarki Odpadami Komunalnymi w kraju:
I. Systemowa
II. Samorządowa
III. Przedsiębiorstwa
Zasadnym wydaje się próba skumulowania najpoważniejszych problemów branży: technologicznych prawnych i ekonomicznych w jednym miejscu i czasie i poddania ich ocenie ekspertów.
SGH, al. Niepodległości 128, bud. C, aula I
online (MS Teams)
Instytut Finansów SGH