Zakład Metod Probabilistycznych

Zakład Metod Probabilistycznych wchodzi w skład Instytutu Ekonometrii w Kolegium Analiz Ekonomicznych Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Badania naukowe pracowników Zakładu koncentrują się głównie na:

  • probabilistycznych modelach badań operacyjnych, głównie typu markowowskiego, wykorzystywanych w zarządzaniu w skali mikroekonomicznej do rozwiązywania problemów decyzyjnych z zakresu odnowy, masowej obsługi, eksploatacji, niezawodności i zapasów,
  • modelach matematyki finansowej i ubezpieczeniowej w aspekcie teoretycznym i aplikacyjnym, rachunek obligacji, kredytów hipotecznych, ubezpieczeń na życie i ubezpieczeń komunikacyjnych.

Kierownikiem Zakładu jest dr Anna Decewicz.

Skład osobowy

dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH

  • Prodziekan Studium Magisterskiego, kierownik Centrum Wychowania Fizycznego i Sportu
  • e-mail: mbernard@sgh.waw.pl

dr Anna Decewicz

dr Monika Dędys

dr Anna Gutkowska

dr Marcin Topolewski

prof. dr hab. Bartosz Witkowski

Oferta dydaktyczna

Pracownicy Zakładu Metod Probabilistycznych prowadzą zajęcia dydaktyczne zarówno na studiach licencjackich, jak i magisterskich w języku polskim i angielskim na kierunkach Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne, Finanse i Rachunkowość, Ekonomia, Zarządzanie, E-biznes, Analiza Danych – Big Data. Nasza oferta dydaktyczna obejmuje przedmioty z obszaru metod ekonometrycznych, badań operacyjnych, ubezpieczeń, metod ilościowych w finansach, metod numerycznych, analizy danych oraz matematyki i procesów stochastycznych.

Lista przedmiotów prowadzonych na kierunku MIESI

Studia I stopnia
Na liście przedmiotów kierunkowych MIESI prowadzonych przez pracowników Zakładu Metod Probabilistycznych na studiach licencjackich znajdują się:

  • 120730-0610 Ekonometria I, dr Marcin Topolewski
  • 120730-0647 Ekonometria I, prof. dr hab. Bartosz Witkowski
  • 120270-0954 Matematyka finansowa i ubezpieczeniowa, dr Anna Gutkowska
  • 120720-0097 Modele badań operacyjnych, dr Anna Decewicz

 Wśród przedmiotów związanych za studiowanym kierunkiem pracownicy Zakładu Metod Probabilistycznych oferują następujące zajęcia na kierunku MIESI:

  • 136310-0097 Probabilistyczne modele badań operacyjnych, dr Anna Decewicz
  • 136420-1160 Wprowadzenie do metod numerycznych, dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH
  • 136410-0647 Wstęp do mikroekonometrii, prof. dr hab. Bartosz Witkowski

Studia II stopnia
Na liście przedmiotów kierunkowych MIESI prowadzonych przez pracowników Zakładu Metod Probabilistycznych na studiach magisterskich znajdują się:

  • 222990-0647 Ekonometria panelowa, prof. dr hab. Bartosz Witkowski
  • 229060-0098 Rachunek prawdopodobieństwa II, dr Monika Dędys

Wśród przedmiotów związanych za studiowanym kierunkiem pracownicy Zakładu Metod Probabilistycznych oferują następujące zajęcia na kierunku MIESI:

  • 236810-1160 Metody numeryczne, dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH
  • 23A0N0-0098 Procesy stochastyczne, dr Monika Dędys
Lista przedmiotów prowadzonych na kierunkach innych niż MIESI

Studia I stopnia
Na liście przedmiotów kierunkowych prowadzonych przez pracowników Zakładu Metod Probabilistycznych na studiach licencjackich znajdują się:

  • 121020-0097 Badania operacyjne, dr Anna Decewicz, kierunek Zarządzanie
  • 121060-0954 Ekonometria, dr Anna Gutkowska, kierunek Finanse i Rachunkowość
  • 121060-0610 Ekonometria, dr Marcin Topolewski, kierunki Finanse i Rachunkowość
  • 121060-0647 Ekonometria, prof. dr hab. Bartosz Witkowski, kierunek Finanse i Rachunkowość
  • 120730-0610 Ekonometria I, dr Marcin Topolewski, kierunek Ekonomia
  • 120730-0647 Ekonometria I, prof. dr hab. Bartosz Witkowski, kierunek Ekonomia
  • 121190-0954 Matematyka finansowa, dr Anna Gutkowska, kierunek Finanse i Rachunkowość

Wśród przedmiotów związanych za studiowanym kierunkiem pracownicy Zakładu Metod Probabilistycznych oferują zajęcia na kierunku Logistyka

  • 121020-0097 Badania operacyjne, dr Anna Decewicz

Studia II stopnia
Na liście przedmiotów kierunkowych prowadzonych przez pracowników Zakładu Metod Probabilistycznych na studiach magisterskich znajdują się:

  • 220490-1160 Metody ilościowe w finansach, dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH, kierunek Finanse i Rachunkowość
  • 223300-1160 Podstawy analizy danych w e-biznesie, dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH, kierunek E-biznes

Wśród przedmiotów związanych za studiowanym kierunkiem pracownicy Zakładu Metod Probabilistycznych oferują zajęcia na kierunku Analiza Danych – Big Data

  • 222990-0647 Ekonometria panelowa, prof. dr hab. Bartosz Witkowski
  • 222050-0610 Ekonometria stosowana, dr Marcin Topolewski
  • 222050-0647 Ekonometria stosowana, prof. dr hab. Bartosz Witkowski
  • 236810-1160 Metody numeryczne, dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH
  • 229060-0098 Rachunek prawdopodobieństwa II, dr Monika Dędys
  • 23A0N0-0098 Procesy stochastyczne, dr Monika Dędys

a także na innych kierunkach

  • 222990-0647 Ekonometria panelowa, prof. dr hab. Bartosz Witkowski, kierunek Ekonomia
  • 222040-0954 Ekonometria finansowa I, dr Anna Gutkowska, kierunki Ekonomia, Finanse i Rachunkowość
Przedmioty podstawowe i oferta w języku angielskim

W ofercie przedmiotów podstawowych na studiach licencjackich znajduje się Matematyka prowadzona przez dr Monikę Dędys o sygnaturze 110490-0098.
Oferta dydaktyczna w języku angielskim na studiach licencjackich obejmuje:

  • 121061-0647 Econometrics, prof. dr hab. Bartosz Witkowski
  • 120731-0647 Econometrics I, prof. dr hab. Bartosz Witkowski
  • 120271-0954 Financial and Actuarial Mathematics, dr Anna Gutkowska
  • 136411-0647 Introductory microeconometrics, prof. Bartosz Witkowski
  • 121191-0954 Mathematics of Finance, dr Anna Gutkowska
  • 121021-0097 Operational Research, dr Anna Decewicz

zaś na studiach magisterskich

  • 222051-0647 Applied Econometrics, prof. dr hab. Bartosz Witkowski
  • 220621-1160 Artificial Intelligence, dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH
  • 236811-1160 Numerical Methods, dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH
  • 220491-1160 Quantitative Methods in Finance, dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH
Specjalność międzykierunkowa „Badania operacyjne i decyzje”

Studentów zainteresowanych połączeniem wiedzy z różnych kierunków studiów zachęcamy do realizacji specjalności międzykierunkowej „Badania operacyjne i decyzje” na studiach licencjackich oraz jej kontynuację na studiach magisterskich. Opiekunem specjalności jest dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH.
W ramach specjalności proponowane są zajęcia, na których studenci zdobędą gruntowne podstawy teoretyczne metod ilościowych wspomagających proces podejmowania decyzji i wiedzę z zakresu ich praktycznego zastosowania. Tematyka badań operacyjnych i decyzji obejmuje aspekty analityczne, obliczeniowe i numeryczne, jak również rozróżnienie podejść deterministycznego i probabilistycznego, które w dużym stopniu wykorzystywane są w wielu dyscyplinach, takich jak zarządzanie, marketing, finanse, czy ekonomia. Międzykierunkowy charakter specjalności umożliwia studentom połączenie wiedzy z wielu dziedzin tak, aby w życiu zawodowym mogli stać się decydentami ukierunkowanymi na wieloaspektowość problemów decyzyjnych, które przyjdzie im rozwiązywać. Zajęcia prowadzone są przez pracowników dydaktyczno-naukowych o dużym doświadczeniu dydaktycznym i dorobku naukowym, mających również dużą praktykę na współczesnym rynku pracy.

Specjalność na studiach licencjackich

  • Przedmioty obowiązkowe – 15 ECTS
    • 12101 Analiza matematyczna - 6 ECTS
    • 12014/12072 Deterministyczne modele badań operacyjnych/Modele badań operacyjnych - 3 ECTS
    • 13631 Probabilistyczne modele badań operacyjnych - 3 ECTS
    • 13642 Wprowadzenie do metod numerycznych - 3 ECTS
  • Przedmioty do wyboru – 2 przedmioty za 6 ECTS
    • 12027/12119 Matematyka finansowa i ubezpieczeniowa/Matematyka finansowa - 3 ECTS
    • 13143 Ocena projektów inwestycyjnych - 3 ECTS
    • 13154 Metody wyceny przedsiębiorstw - 3 ECTS
    • 12011 Badania marketingowe - 3 ECTS
    • 13189 Metody optymalizacji - 3 ECTS

Specjalność na studiach magisterskich

  • Przedmioty obowiązkowe – 12 ECTS
    • 23302 Analiza matematyczna II - 3 ECTS
    • 22064 Teoria podejmowania decyzji - 3 ECTS
    • 23681 Metody numeryczne - 3 ECTS
    • 22262 Zarządzanie strategiczne - 3 ECTS
  • Przedmioty do wyboru – 2 przedmioty za 6 lub 7,5 ECTS
    • 22225 Inżynieria finansowa - 3 ECTS
    • 22043 Portfel inwestycyjny - 4,5 ECTS
    • 23143 Strategie marketingowe - 3 ECTS
    • 23408 Zarządzanie innowacjami w przedsiębiorstwie - 3 ECTS
    • 22294 Teoria gier - 3 ECTS
Prace dyplomowe

Tematyka prac dyplomowych proponowana przez pracowników Zakładu Metod Probabilistycznych koncentruje się wokół:

  • metod obliczeniowych w naukach ekonomicznych i zarządzaniu, dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH
  • badań operacyjnych i modeli markowowskich, dr Anna Decewicz
  • zastosowań łańcuchów Markowa oraz ukrytych modeli Markowa w ekonometrii, a także metod ekonometrii w analizie koniunktury gospodarczej, dr Monika Dędys
  • zastosowań matematyki finansowej oraz modelowania ekonometrycznego, dr Anna Gutkowska
  • modelowania ekonometrycznego, ilościowych metod analizy danych oraz modeli decyzyjnych, dr Marcin Topolewski
  • ubezpieczeń komunikacyjnych oraz modelowania ekonometrycznego ze szczególnym uwzględnieniem analizy danych panelowych i mikroekonometrii, prof. dr hab. Bartosz Witkowski

Działalność naukowa

Pracownicy Zakładu Metod Probabilistycznych wyniki swoich prac naukowych publikują w wielu czasopismach poświęconych tematyce aktuarialnej, konwergencji gospodarczej oraz badaniom koniunktury. Są również autorami podręczników akademickich. Wyniki badań naukowych są prezentowane na konferencjach krajowych i zagranicznych oraz na seminarium zakładowym.

Lista wybranych publikacji

Tematyka aktuarialna

  • Delong, Ł., Lindholm, M., Wüthrich, M.V., (2021), Gamma Mixture Density Networks and their application to modelling insurance claim amounts, Insurance: Mathematics and Economics 101B
  • Delong, Ł., Lindholm, M., Wüthrich, M.V. (2021), Making Tweedie’s compound Poisson model more accessible, European Actuarial Journal 11
  • Delong, Ł. (2021), Asymptotic optimality of a first-order approximate strategy for an exponential utility maximization problem with a small coefficient of wealth-dependent risk, Applied Mathematics and Optimization 84
  • Szatkowski, M., Delong, Ł. (2021) One-Year and Ultimate Reserve Risk in Mack Chain Ladder Model, Risks 9
  • Delong, Ł., Wüthrich, M.V. (2020), Neural networks for the joint development of individual payments and claim incurred, Risks 8
  • Delong, Ł., Szatkowski, M. (2020), One-year premium risk and emergence pattern of ultimate loss based on conditional distribution, ASTIN Bulletin 50
  • Szatkowski, M. (2020) Additional aspects of one-year premium risk and emergence pattern of ultimate loss based on conditional distribution, Metody ekonometryczne, statystyczne i matematyczne w modelowaniu zjawisk społecznych, Tom I, Metody probabilistyczne w zastosowaniach ekonomicznych (red. Marek Męczarski)
  • Delong, Ł., Dhaene J., Barigou, K. (2019), Fair valuation of insurance liability cash-flow streams in continuous time: Theory, Insurance: Mathematics and Economics 88
  • Delong, Ł., Dhaene, J., Barigou, K. (2019), Fair valuation of insurance liability cash-flow streams in continuous time: Applications, ASTIN Bulletin 49, 299-333,
  • Delong, Ł. (2019), Optimal investment for insurance company with exponential utility and wealth-dependent risk aversion coefficient, Mathematical Methods of Operations Research 89
  • Filip A. (2018), Naturalna immunizacja portfela ubezpieczeniowego przed ryzykiem długowieczności, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH 51
  • Podgórska M. (2017), Wkład Instytutu Ekonometrii w rozwój edukacji ubezpieczeniowej w SGH, w: Księga jubileuszowa. 100 lat edukacji ubezpieczeniowej w SGH, T. Michalski, A. Śliwiński (red.), Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
  • Topolewski M., Bernardelli M. (2017), Improving Global Elasticity of Bonus-Malus System, , Quantitative Methods in Economics, Volume XVIII, No. 1

Konwergencja gospodarcza

  • Bernardelli M., Próchniak M., Witkowski B. (2021), Economic Growth and Convergence. Global Analysis through Econometric and Hidden Markov Models; Routledge
  • Bernardelli M., Próchniak M., Witkowski B. (2019), Time stability of the impact of institutions on economic growth and real convergence of the EU countries: implications from the hidden Markov models analysis. Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 16(2)
  • Bernardelli M., Próchniak M., Witkowski B. (2017), The Application of Hidden Markov Models to the Analysis of Real Convergence. Dynamic Econometric Models, Vol. 17
  • Próchniak M., Witkowski B. (2013), Time Stability of the Beta Convergence among EU Countries: Bayesian Model Averaging Perspective, Economic Modeling, vol. 30

Badania koniunktury

  • Dędys M., Gutkowska A. (2020), Wskaźnik koniunktury w bankowości a determinanty cyklu finansowego i gospodarczego, w „20 lat koniunktury w sektorze bankowym – z badań Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH” red. S. Kluza, K. Walczyk, Oficyna Wydawnicza SGH
  • Bernardelli M., Dędys M. (2015), Przełącznikowe modele Markowa w analizie synchronizacji cykli koniunkturalnych, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH 39
  • Bernardelli M., Dędys M. (2015), The Viterbi path of hidden Markov models in an analysis of business tendency surveys, Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH 96
  • Dędys M., Podgórska M., Decewicz A. (2008), Modele Markowa w analizie koniunktury, Prace i Materiały IRG Nr 80

Inne

  • Iwanicz-Drozdowska M., Witkowski B., (2021), Regulation and supervision of the European banking industry. Does one size fit all?; Journal of Policy Modeling
  • Bernardelli M., Korzeb Z., Niedziółka P. (2021), The banking sector as the absorber of the COVID-19 crisis’ economic consequences: perception of WSE investors. Oeconomia Copernicana, 2021, Volume 12, Issue 2
  • Witkowski B., Goczek Ł., Witkowska E. (2020), Jakość edukacji jako czynnik wzrostu gospodarczego, OWSGH, 1-150;
  • Bongini P., Iwanicz-Drozdowska M., Smaga P., Witkowski B. (2018), Foreign-Owned Banks: The Role of Ownership in Post-Communist European Countries, Palgrave MacMillan UK
  • Bernardelli M. (2018), Hidden Markov Models as a Tool for the Assessment of Dependence of Phenomena of Economic Nature, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica nr 338(5)

Podręczniki akademickie

  • Bernardelli M., Decewicz A., Tomczyk E., Ekonometria i badania operacyjne. Zbiór zadań, PWN, 2021;
  • Szulc A., Wiśniowski A., Witkowski B., Owczarczuk M., Gruszczyński M., Bazyl M., Książek M., Mikroekonometria. Modele i metody analizy danych indywidualnych, Wolters Kluwer Polska SA, 2012;
  • Decewicz A., Probabilistyczne modele badań operacyjnych, Oficyna Wydawnicza SGH, 2011;
  • Gruszczyński M., Kuszewski T., Podgórska M. (red.), Ekonometria i badania operacyjne. Podręcznik dla studiów licencjackich, , PWN, 2009 i późn. (współautorkami były również Joanna Klimkowska i Anna Decewicz);
  • Klimkowska J., Podgórska M., Matematyka finansowa, PWN, 2005 i późn.;
  • Dędys M., Dorosiewicz S., Procesy stochastyczne?, Oficyna Wydawnicza SGH, 2005;
  • Podgórska M., Śliwka P., Topolewski M., Wrzosek M, Łańcuchy Markowa w teorii i zastosowaniach, Oficyna Wydawnicza SGH, 2000;
  • Bijak W., Podgórska M., Utkin J., Matematyka finansowa, PWN, 1994;
  • Bijak W., Podgórska M., Utkin J., Matematyka finansowa, Teoria i praktyka obliczeń finansowych, Wydawnictwo Bizant, Warszawa, 1994;
  • Gruszczyński M., Podgórska M. (red.), Ekonometria, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa  1994 i późn.
Seminarium zakładowe

Rok akademicki 2022/2023

  • 3.04.2023 godz. 15:00, sala 103-G, dr Marcin Topolewski, „PLS User eXperience-based Adoption Model” 
  • 13.03.2023 godz. 15:20, sala 207-G, dr Monika Dędys, „O efektywności słów kilka”
  • 30.11.2022 godz. 10:30, online, dr hab. Michał Bernardelli, prof. SGH, Relacja z konferencji
  • 9.11.2022 godz. 9:50, online, dr Arkadiusz Filip, „Podział portfela umów ubezpieczenia na grupy zyskowności zgodnie z MSSF 17”

Rok akademicki 2021/2022

  • 21.06.2022 godz. 9:00, online, mgr Marcin Szatkowski, Autoreferat pracy doktorskiej „Modelowanie ryzyka składki i ryzyka rezerw w horyzoncie jednorocznym i ostatecznym”
  • 14.01.2022 godz. 9:00, online, mgr Norbert Paska, Autoreferat pracy doktorskiej „Zastosowanie uogólnionych liniowych modeli mieszanych w taryfikacji ubezpieczeń komunikacyjnych”

Rok akademicki 2020/2021

  • 26.04.2021 godz. 13:30, online, mgr Kamil Gala, „Przestrzenne aspekty ryzyka ubezpieczeniowego w ubezpieczeniach komunikacyjnych”
  • 15.03.2021 godz. 13:30, online, dr Arkadiusz Filip, „Optymalny podział portfela na grupy kontraktów ubezpieczeniowych ze względu na prawdopodobieństwo wykazania straty w świetle regulacji MSSF 17”
  • 18.11.2020 godz. 13:30, online, dr Barbara Cieślik, „Sezonowość w demografii”

 


 

.