Katedra uzyskała grant z Komisji Europejskiej w ramach międzynarodowego konsorcjum (Bułgaria, Cypr, Irlandia, Włochy, Malta, Polska, Rumunia). Czas trwania 24 miesiące. Pełna nazwa projektu: Social partners together towards a better and effective regulation of Artificial Intelligence for a just transition to the work of the future.
Do zespołu badawczego należy również dr Małgorzata Wrzosek z Zakładu Wspomagania i Analizy Decyzji w Instytucie Ekonometrii w Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH. Zakład, kierowany przez prof. B. Kamińskiego, będzie pełnił rolę partnera merytorycznego.
Cele i działania w projekcie
Badawcze będą analizować skalę wpływu AI na sposób wykonywania pracy, na rynek pracy, na stosunki pracy (m.in. dialog pracowników z pracodawcami). Zajmą się również analizą regulacji prawnych, które określają możliwości czy sposób zastosowania narzędzi AI. Przeanalizują możliwości wytworzenia efektywnej regulacji czyli takiej, która zapewni, że zastosowania AI w praktyce gospodarczej nie zagrożą kluczowym wartościom. Za takie uznawane są wartości respektowania ludzkiej godności w wykonywaniu pracy. Duża uwaga zostanie skierowana również na to, aby stosowanie AI nie wzmagało zagrożeń psychospołecznych (w tym dehumanizację pracy). Badania mają również na celu nakreślenie wizji pracy przyszłości, którą zwiastują różnorodne zastosowania AI, w tym nakreślenia sposobu bezpiecznego przejścia do niej.
Prace projektowe będą ogniskowały się również wokół zagadnienia korzyści ze stosowania AI, które mogą osiągnąć pracodawcy i pracobiorcy. Chodzi o korzyści w postaci:
• nowych szans na rynku pracy (nowe miejsca pracy),
• nowej organizacji pracy (wyższa efektywność),
• poprawy warunków pracy (wyższy poziom dobrostanu pracujących).
Nowa fala dygitalizacji
Prace projektowe opierają się na założeniu, że obecnie mamy do czynienia z nową falą digitalizacji. Jej przejawem jest rosnące zastosowanie systemów AI w miejscu pracy. Poprzednie fazy przynosiły: komputeryzację, automatyzację i robotykę.
Obecna faza charakteryzuje się właśnie ogromnym wpływem sztucznej inteligencji na stosunki pracy. Jeśli pozostałaby nieuregulowana, może stanowić znaczne zagrożenie dla niektórych grup pracowników (dehumanizacja procesu decyzyjnego w sferze np. rekrutacji pracowników, monitorowania pracy, analizowania zachowań, rozwiązania zatrudnienia).
Brak właściwych regulacji/działań publicznych wobec stosowania określonych algorytmów AI może potencjalnie prowadzić do podstępnych form dyskryminacji. Programiści mogą wdrukowywać swoje jawne i ukryte uprzedzenia do systemów AI.
Działania państw wobec technologii sztucznej inteligencji
Badania mają pokazać trendy w wybranych państwach w zakresie ich podejścia do AI, w tym mają one pokazać to w jakim stopniu podejmują działania regulacujne wobec stosowania AI, w tym na ile ich regulacje skutecznie przeciwdziałają potencjalnym ryzykom (np. dotyczącym zagrożeniom psychospołecznym w zakładach pracy, zagrożeniom dehuminizacji pracy).
Chodzi zatem o zbadanie krajowych ram prawnych, w tym zdiagnozowanie sposobów zarządzania sztuczną inteligencją, zarządzania algorytmami (algorithmic management). Badania mają także ukazać środki jakie państwa podjęły – w ustawodawstwie i politykach publicznych – aby uregulować obszary potencjalnych ryzyk, w tym ryzyk psychospołecznych.
Badania obejmą analizy metod, jakie stosują państwa w przeciwdziałaniu odczłowieczaniu pracy, ale także w dostarczaniu pracownikom i przedsiębiorstwom umiejętności umożliwiających wykorzystywanie AI z sukcesem. Chodzi także o wskazanie przepisów, które wymagają zmiany w celu lepszego stanowienia prawa w zakresie AI.